Dobra wiadomość dla mieszkańców południowej Norwegii, którzy chcą podziwiać zorzę polarną. Niektórzy z nas takie obserwacje poczynili ostatniej nocy. Jeśli jednak przespałeś tę okazję, dziś wieczorem nadal istnieje spora szansa na kolorowy spektakl nad naszymi głowami.
O ile nieba nie przesłonią chmury.
To, że zorzę polarną możemy obserwować na południu Norwegii, ma związek z dużą aktywnością słoneczną. Obecnie mamy do czynienia z tzw. maksimum słonecznym, podczas którego Słońce jest bardziej aktywne, wiatr słoneczny silniejszy, a burze magnetyczne częstsze. Może to prowadzić do bardziej spektakularnych pokazów zorzy, z bardziej nasyconymi barwami, obejmującymi pełną gamę kolorów.
Czym jest to zjawisko?
Zorza polarna, znana również jako aurora borealis (na półkuli północnej) lub aurora australis (na półkuli południowej), to spektakularne zjawisko świetlne obserwowane na niebie zwykle w pobliżu biegunów magnetycznych Ziemi w postaci kolorowych smug. Pojawia się, gdy energetyczne cząstki są wyrzucane ze Słońca w stronę Ziemi. Występuje w górnej atmosferze, od 80 kilometrów do rzadko powyżej 500 kilometrów nad powierzchnią Ziemi, kiedy elektrony i protony zderzają się z gazem atmosferycznym. Gaz ten jest zasilany energią, która następnie jest ponownie emitowana w postaci światła. Sama emisja światła pochodzi głównie z atomów i cząsteczek w atmosferze, a nie z samych cząstek pierwotnych.
Od czego zależy kolor zorzy polarnej?
Ten niezwykły fenomen przyrodniczy może przybierać różne barwy, od zieleni przez czerwienie, fiolety, a nawet odcienie niebieskiego.
Zorza polarna powstaje na skutek interakcji cząstek wiatru słonecznego z ziemską atmosferą. Wiatr słoneczny wpada w ziemską magnetosferę i oddziałuje z gazami znajdującymi się w górnych warstwach atmosfery. To, jaki gaz atmosferyczny wejdzie w interakcję z cząstkami wiatru słonecznego, determinuje kolor zorzy:
Kolor zielony Cząsteczki tlenu odpowiadają za najczęściej obsewowaną zieleń, która dominuje w zorzy polarnej. Zielona zorza powstaje na wysokościach od 100 do 300 kilometrów. Tlen w wyższych warstwach atmosfery (powyżej 200 km) może także emitować światło w kolorze czerwonym, ale jest ono rzadziej widoczne z powierzchni Ziemi.
Azot, drugi główny składnik atmosfery, odpowiada za odcienie fioletu i różu. Kiedy azot oddziałuje z cząstkami wiatru słonecznego, światło emitowane przez atomy azotu może przybierać barwy od fioletu do głębokiego czerwieni, zwłaszcza na niższych wysokościach (poniżej 100 kilometrów).
Zdarzają się także zorze w odcieniach niebieskiego, związane z obecnością helu i wodoru, ale są one znacznie rzadsze.
Na barwę zorzy ma również wpływ wysokość, na której powstaje, a także energia przenoszona przez cząstki wiatru słonecznego. Słabsze burze magnetyczne generują najczęściej zielone zorze, natomiast przy silniejszych burzach mogą pojawiać się inne barwy, takie jak czerwień, róż, a nawet fiolet. Intensywniejsza aktywność słoneczna może także powodować bardziej dynamiczne i rozbudowane zorze, widoczne w szerszym spektrum kolorów.
Aktywność słoneczna, w tym cykle plam słonecznych oraz burze słoneczne, ma decydujące znaczenie dla widoczności zorzy polarnej.
Pięknego polowania!