Niezdrowa dieta jest jednym z głównych czynników powodujących choroby i przedwczesną śmierć. Norweski urząd ds. zdrowia (Helsedirektoratet) chce zmniejszyć ryzyko chorób spowodowanych niezdrowym trybem życia poprzez poprawę zdrowia mieszkańców kraju.
Czego w Norwegii jemy zdecydowanie za mało, a co powinniśmy starać się usunąć z naszej diety? Choć w zdrowej i zróżnicowanej diecie jest miejsce na każdy rodzaj jedzenia, spożywanie niektórych produktów powinniśmy znacznie ograniczyć. Ponadto warto pamiętać, że posiłki stanowią coś więcej niż tylko składniki odżywcze i sytość.
Coraz gorsze nawyki żywieniowe
W grudniu 2024 roku Helsedirektoratet opublikował nowy roczny raport na temat zmian w diecie wśród Norwegów (Utviklingen i norsk kosthold 2024). Dane pokazują, że nasz sposób odżywiania się zmierza w złym kierunku.
Spożycie produktów zbożowych w latach 2022-2023 spadło o 4 procent – jest to najniższy poziom od lat 90. Jemy także o 5 procent mniej warzyw od roku 2013. Z kolei owoców zjadamy aż o 15 procent mniej, a ryb i owoców morza – o 17 procent. Ponadto spożycie tych produktów systematycznie maleje.
Jedyną pozytywną rzeczą, jaką możemy znaleźć w raporcie, jest spożycie czerwonego mięsa. Wartość ta spadła o 7 procent, choć spożycie białego mięsa wzrosło mniej więcej dwukrotnie w ciągu ostatnich 20 lat.
Cel rządu nie został osiągnięty
Norweski rząd postawił sobie za cel dwudziestoprocentowy wzrost spożycia warzyw, owoców, ryb i produktów pełnoziarnistych w latach 2015-2023. To założenie jednak nie zostało osiągnięte.
Linda Granlund, dyrektor oddziału ds. zdrowia publicznego i profilaktyki Helsedirektoratet, podkreśla, że potrzebne są inne rozwiązania, by nasza dieta była zdrowsza. Zwraca uwagę, iż od dawna postulowano opodatkowanie zdrowej żywności niższym, a niezdrowej wyższym podatkiem. Ta propozycja jednak jak dotąd jest odrzucana przez rząd.
– Kiedy robimy zakupy, największy nacisk kładziemy na cenę. Potem patrzymy na smak i na końcu na zdrowie – mówi w rozmowie z FVN. – Do tego wiele osób jest zdezorientowanych, sprawdzając, co jest zdrowe, a co nie, ponieważ słyszymy wiele głosów na ten temat.
Zmiana nawyków
Poprawa naszej diety na dłuższą metę wymaga zaangażowania zarówno na poziomie indywidualnym, jak i systemowym. Lepsze zrozumienie zasad zdrowego odżywiania wspierane przez działania edukacyjne może pomóc w podejmowaniu zdrowszych wyborów.
Skuteczna zmiana wymaga jednak decyzji rządowych, takich jak wspomniane zmiany w opodatkowaniu zdrowej i niezdrowej żywności. Warto pamiętać, że mimo to każda mała zmiana w diecie to krok w dobrym kierunku, który przyniesie korzyści zarówno jednostce, jak i całemu społeczeństwu.