W czwartek 6 października rząd Jonasa Gahra Støre przedstawił przygotowany przez siebie budżet. Prace nad tą najważniejszą dla każdego państwa ustawą rozpoczęły się w marcu tego roku. Wówczas perspektywy gospodarcze były znacznie lepsze niż obecnie, kiedy wydatki rosną o wiele szybciej niż dochody.
A są to między innymi dopłaty do prądu, nakłady na ukraińskich uchodźców, zwiększone wydatki na emerytury czy choćby zwiększone wydatki na projekty budowlane. Jak powiedział w rozmowie z NRK Minister Finansów Trygve Slagsvold Vedum (Sp) tylko z tych czterech wymienionych punktów wzrost wydatków wyniesie w przyszłym roku 100 miliardów koron. Jednocześnie rząd próbuje ograniczyć wykorzystanie pieniędzy z ropy.
– Dlatego, kiedy będziemy tworzyć budżet państwa na 2023 rok, musimy ograniczyć zużycie pieniędzy na ropę. W roku, w którym wydatki rosną znacznie bardziej niż dochody, nadal musimy ograniczać wydatki – cytuje Veduma NRK.
Podwyżki
W Norwegii ceny żywności, benzyny czy elektryczności są wyższe o 6-7 procent niż rok temu, a wynagrodzenia nie rosną w takim tempie. Dlatego rząd musi wprowadzić ograniczenia aby utrzymać inflację i stopy procentowe na niskim poziomie (za NRK).
Na konferencji prasowej rządu ogłoszono, że zmniejszone zostanie wykorzystanie pieniędzy z ropy o 18,3 miliarda NOK. Projekt budżetu państwa na przyszły rok to 316,8 mld NOK. Jednocześnie rząd obiecuje „sprawiedliwy budżet”.
Które zmiany będą mieć wpływ na nasze portfele?
Podatek dochodowy. Rząd obniży podatek dochodowy dla tych, którzy zarabiają mniej niż 750 000 NOK rocznie. Szacuje się, że będzie to kosztować 4,5 miliarda NOK rocznie. Dla tych, którzy zarabiają powyżej 750 000 NOK, ogłoszono wyższy podatek. W sumie państwo spodziewa się zebrać od tej grupy 3 mld NOK więcej z podatków.
Podatek majątkowy. Rząd proponuje podnieść podatek majątkowy z 0,95 proc. do 1 proc. Aktywa poniżej 1,7 mln NOK nie będą opodatkowane. Kwota ta pozostaje bez zmian.
Opłaty za energię. Rząd proponuje przeznaczyć na program wsparcia 44,7 mld NOK w okresie od grudnia 2022 r. do listopada 2023 r. Rząd zdecydował również, że część dodatkowych dochodów Statnett zostanie przeznaczona na zapobieganie wzrostowi opłaty za wynajem linii do przesyłu energii elektrycznej w południowej Norwegii.
Oszczędzanie energii. Rząd zgłosił sześć punktów, mających na celu oszczędzanie energii elektrycznej. Między innymi Enova wyda 1,1 miliarda NOK na środki oszczędzania energii w norweskich domach. Husbanken otrzymuje 480 mln NOK na wzmocnienie inwestycji w środki energetyczne.
Przedszkole. Maksymalna cena miesięczna za miejsce w przedszkolu spadnie z 3050 NOK do 3000 NOK. Dodatkowo trzecie dziecko będzie miało bezpłatne miejsce w przedszkolu od 1 stycznia. Rząd zapewni również bezpłatne przedszkola dla wszystkich mieszkańców Finnmarku i Nord-Troms.
Zapomoga na dziecko. Będzie taka sama w 2023 roku jak w 2022 roku, a tym samym będzie mniej warta w przyszłym roku. Proponuje się za to podwyższenie stawki rozszerzonego zasiłku na dziecko dla samotnych rodziców z 1054 NOK do 2016 NOK miesięcznie od 1 marca 2023 r. Utracą oni jednak specjalne odliczenia, które mają obecnie w systemie podatkowym.
CO₂ i podatek paliwowy. Podatek od CO₂ wzrasta o 21% w stosunku do oczekiwanego wzrostu cen, z 766 NOK do 952 NOK za tonę w 2023 r. Oznacza to wzrost o 43 øre za litr w przypadku benzyny i 48 øre za litr w przypadku oleju napędowego. Jednocześnie podatek od użytkowania dróg zostaje obniżony o 25 øre za litr benzyny i 60 øre za litr oleju napędowego. Ogólnie zakłada się, że zmiany nie będą miały wpływu na ceny paliw.
Samochód elektryczny. Jedna z kilku proponowanych zmian dotyczy zlikwidowania w przyszłorocznym budżecie państwa zwolnienia z VAT na zakup samochodu elektrycznego, który kosztuje ponad 500 tys. NOK.
Ceny promów. Od sierpnia cena krajowych i powiatowych promów drogowych zostanie obniżona o połowę w stosunku do poziomu taryf w 2021 r. Tego chce rząd w swoim zobowiązaniu do transportu.
Tytoń. Podatek od tytoniu wzrośnie o 0,5 proc. Rząd proponuje również zmniejszenie o połowę kwoty wyrobów tytoniowych, które można przewieźć w bagażu.