Wybory samorządowe do władz gminy (kommune) oraz okręgu (fylke) odbywają się w Norwegii co cztery lata, dwa lata po wyborach do parlamentu. Według zwyczaju odbywają się w drugi poniedziałek września, a datę wyborów wyznacza król.
Rada gminy podejmuje decyzje w lokalnych sprawach, dotyczących na przykład przedszkoli, szkół podstawowych, usług zdrowotnych i opiekuńczych,urzędu ds. ochrony praw dzieci, kultury oraz gospodarki odpadami. Rada okręgu natomiast zajmuje się między innymi szkolnictwem ponadpodstawowym, drogami okręgowymi z przynależącymi trasami promowymi, lokalnym transportem publicznym oraz kulturą. W Oslo odbywają się wybory do rady gminy i rady dzielnicy, nie odbywają się tu wybory do rady okręgu.
W wyborach do rady gminy (kommunestyre) czy okręgu mogą wziąć osoby uprawnione do głosowania, w tym imigranci, którzy są zarejestrowani jako mieszkańcy Norwegii minimum 3 lata.
Wybory odbędą się w poniedziałek, 11 września 2023 roku.
W wielu gminach możliwe jest również głosowanie w niedzielę, 10 września. Można również zagłosować z wyprzedzeniem z dowolnego miejsca w kraju od 10 sierpnia do 8 września. Należy pamiętać o dowodzie tożsamości.
Jedną z ważniejszych różnic pomiędzy wyborami w Polsce a Norwegii jest ta, że wyborcy mogą dokonywać zmian na listach. W wyborach na poziomie okręgu prawo to ogranicza się do zmiany kolejności nazwisk kandydatów na liście (wyborca zmienia tę kolejność poprzez umieszczenie obok nazwiska kandydata odpowiedniego numeru) lub wykreślenia nazwiska jednego z kandydatów. W głosowaniach do rady gminy wyborcy mogą do preferowanej przez siebie listy dodać kandydatów z pozostałych komitetów wyborczych. Oznacza to, że wyborca nie musi ograniczać się do poparcia kandydatów z preferowanej przez siebie listy, ale może również przenieść głos na wybranego przez siebie kandydata/-ów z innej listy (poprzez dopisanie jego/ ich nazwisk na dole karty do głosowania). Liczba głosów oddanych na „obce” listy jest ograniczona w zależności od liczby mandatów obsadzanych w konkretnych wyborach.
Wyborcy mogą oddać swój głos w ten sposób na minimum pięciu kandydatów, maksymalnie zaś liczba ta nie powinna przekroczyć jednej czwartej liczby mandatów do obsadzenia. Głosy oddane na kandydatów spoza głównej listy zmniejszają pulę przysługującą danemu komitetowi. Dopiero w ten sposób skalkulowane wyniki głosowania na poszczególne listy stanowią podstawę do rozdziału mandatów.
Kto może głosować?
Uprawnieni do głosowania są obywatele Norwegii, którzy ukończyli lub ukończą 18 lat do końca 2023 roku i są lub byli zarejestrowani w rejestrze ludności jako zamieszkali w Norwegii. Także obywatele Danii, Finlandii i Szwecji, którzy ukończyli lub ukończą 18 lat do końca 2023 roku i są zarejestrowani w rejestrze ludności jako zamieszkali w Norwegii najpóźniej do 30 czerwca 2023 roku. Polacy, niebędący obywatelami Norwegii, którzy ukończyli lub ukończą 18 lat do końca 2023 roku i są zarejestrowani w rejestrze ludności jako zamieszkali w Norwegii przez 3 lata przed wyborami.
Przed głosowaniem należy okazać dowód tożsamości. Musi on zawierać imię i nazwisko, datę urodzenia oraz zdjęcie. Dowodem tożsamości może być na przykład paszport, krajowy dowód osobisty, prawo jazdy lub karta bankowa ze zdjęciem. Jeżeli osoba przebywa w instytucji takiej jak dom opieki, szpital lub zakład karny, jej tożsamość może potwierdzić pracownik tej instytucji, który również musi się wtedy wylegitymować.
Kiedy i gdzie można zagłosować?
Można zagłosować z wyprzedzeniem od 10 sierpnia do piątku 8 września, w dowolnej gminie. W dzień wyborów będzie można zagłosować w gminie, w której na dzień 30 czerwca 2023 r. jesteś zarejestrowany/-a jako zamieszkały/-a. Możesz zagłosować w dowolnym lokalu wyborczym w gminie. Można zwrócić się do swojej gminy o możliwość wczesnego głosowania od 3 lipca. Możliwe jest również zagłosowanie z zagranicy od 1 lipca do 3 września włącznie.
Przeczytaj: Wybory lokalne w Norwegii. Jak głosować?
Do 10 sierpnia (do czasu rozpoczęcia głosowania przedterminowego) na cyfrową skrzynkę pocztową lub Altinn osoby uprawnionej do głosowania zostaje przesłana karta wyborcza. Każdy, kto otrzyma cyfrowo kartę wyborczą, zostanie o tym powiadomiony SMS-em. Po otrzymaniu SMS-a karta wyborcza jest dostępna w cyfrowej skrzynce pocztowej. Jest to równocześnie potwierdzenie, że dana osoba posiada prawo głosu. Na karcie znajdą się również informacje o tym, gdzie i kiedy można oddać głos w dzień wyborów. Karta nie jest uznawana za dowód tożsamości i nie jest wymagana do zagłosowania, nie służy również do identyfikacji.
Jeśli osoba uprawniona do głosowania nie wyraziła zgody na komunikację cyfrową ze strony państwa lub nie korzystała z ID-porten przez 18 miesięcy, karta zostanie przesłana w wersji papierowej na adres zameldowania. W przypadku nieotrzymania karty wyborczej należy skontaktować się ze swoją gminą.
Ty decydujesz
Możesz zagłosować przedterminowo we wszystkich gminach kraju od 10 sierpnia do 8 września włącznie. W dniu wyborów musisz głosować w gminie, w której masz prawo głosu.
Jeżeli chcesz mieć wpływ na to, jacy kandydaci zostaną wybrani, możesz oddać po jednym głosie osobowym na wybranych kandydatów lub dopisać wybrane nazwisko na karcie do głosowania.
Cała procedura oddawania głosów osobowych znajduje się również na karcie do głosowania.