Jeśli przebywasz w Norwegii co najmniej 5 lat, możesz złożyć wniosek o prawo do stałego pobytu na terenie kraju. Co musisz zrobić, aby otrzymać taki dokument i z czym się on wiąże?
Prawo do pobytu na terenie Norwegii (oppholdsrett) może otrzymać każdy obywatel Unii Europejskiej i Europejskiej Strefy Gospodarczej, który ma określony powód do zamieszkania w kraju fiordów – na przykład pracę, szkołę, rodzinę czy własne środki na utrzymanie.
Jeśli legalnie przebywasz na terenie Norwegii od co najmniej 5 lat, możesz się starać o prawo pobytu stałego (varig oppholdsrett). Daje ci to prawo do przebywania i pracowania w Norwegii przez nieokreślony czas.
Obywatele państw spoza UE/EOG nie mają jednak prawa do pobytu, lecz pozwolenie na pobyt (oppholdstillatelse) i jeśli mieszkają dłużej w Norwegii, mogą się starać o permanent oppholdstillatelse, a nie varig oppholdsrett. Warunki, jakie należy spełnić, by je otrzymać, są inne i poświęcimy im osobny artykuł.
Warunki otrzymania varig oppholdsrett dla obywateli UE/EOG
Żeby mieć prawo stałego pobytu, z reguły musisz mieć prawo pobytu przez okres pełnych 5 lat – czas jest liczony dokładnie od dnia, w którym otrzymałeś oppholdsrett. Oznacza to, że przez cały ten czas musisz być pracownikiem, uczniem lub studentem, mieć własną firmę w Norwegii, własne środki na utrzymanie albo być członkiem rodziny takiej osoby.
Jeśli przebywasz w Norwegii jako pracownik lub właściciel firmy, możesz otrzymać prawo stałego pobytu po krótszym okresie mieszkania w Norwegii niż 5 lat po spełnieniu określonych kryteriów:
- Jesteś na emeryturze lub wcześniejszej emeryturze (førtids- eller alderspensjonert), a wcześniej przebywałeś w Norwegii przez minimum 3 lata bez przerw i pracowałeś przez co najmniej 12 ostatnich miesięcy przed przejściem na emeryturę.
- Masz stałą rentę (varig arbeidsufør), a wcześniej miałeś prawo do pobytu w Norwegii przez co najmniej 2 pełne lata.
- Masz stałą rentę (varig arbeidsufør) z powodu wypadku w pracy lub choroby zawodowej, która uprawnia cię w całości lub częściowo do świadczeń publicznych; wówczas nie ma wymogu w kwestii długości twojego pobytu w Norwegii.
- Pracowałeś w Norwegii przez co najmniej 3 pełne lata, a teraz pracujesz w innym kraju UE/EOG i dojeżdżasz do miejsca zamieszkania w Norwegii minimum raz w tygodniu.
Te wyjątki dotyczą również mieszkających z tobą członków rodziny.
Jako członek rodziny pracownika możesz także otrzymać prawo pobytu stałego po krótszym okresie niż 5 lat, jeśli:
- pracownik zmarł, a ty masz prawo pobytu przez co najmniej 2 pełne lata,
- pracownik zmarł w wyniku wypadku w pracy lub choroby zawodowej.
Przerwy w okresie pobytu w Norwegii
Musisz pamiętać, że okres twojego pobytu w Norwegii musi być ciągły. Oznacza to, że nie możesz przebywać poza granicami kraju dłużej niż 6 miesięcy w ciągu jednego roku. Od tej reguły są jednak wyjątki – akceptowane są nieobecności krótsze niż 12 miesięcy, jeśli wynikają z jednego z następujących powodów:
- ciąża lub poród
- poważna choroba
- pobyty badawcze, studia lub szkolenie zawodowe
- delegacje
- służba wojskowa (tutaj akceptowana jest nieobecność dłuższa niż 12 miesięcy)
Jeśli przez pewien czas nie z własnej woli byłeś bezrobotny, miałeś przerwy w pracy lub nie mogłeś pracować ze względu na poważną chorobę czy wypadek, ten okres będzie zaliczony jako czas pobytu w Norwegii.
Jak wnioskować o prawo stałego pobytu?
Wniosek o prawo stałego pobytu składasz internetowo poprzez formularz UDI
Po złożeniu wniosku musisz udać się na wizytę na policję lub Centrum Obsługi Pracowników Zagranicznych (SUA) z kompletem dokumentów, które potwierdzają, że mieszkasz w Norwegii od minimum 5 lat oraz że przez cały ten okres masz prawo do pobytu (rodzaj dokumentów zależy od tego, na jakiej podstawie masz prawo do pobytu – dokładną listę otrzymasz po uzupełnieniu formularza). Ponadto musisz mieć ze sobą ważny paszport lub dowód osobisty. Wszystkie te dokumenty należy pokazać w oryginale oraz dostarczyć ich kopie.
Co się zmienia po otrzymaniu varig oppholdsrett?
Po spełnieniu kryteriów i złożeniu odpowiedniej dokumentacji dostaniesz zaświadczenie o stałym pobycie (varig oppholdsbevis), które jest potwierdzeniem przyznania ci prawa pobytu stałego na terenie Norwegii. To zezwolenie jest ważne przez nieokreślony czas i wiąże się z większą liczbą praw, jakie ci przysługują. Możesz między innymi dłużej przebywać za granicą bez utraty prawa pobytu, a także zyskujesz silniejszą ochronę przed deportacją. Ponadto członkowie rodziny obywateli UE/EOG zachowują prawo pobytu w Norwegii nawet w przypadku rozwodu lub śmierci małżonka.
Pamiętaj jednak, że jeśli przebywasz poza Norwegią dłużej niż 2 lata bez przerw, utracisz prawo pobytu stałego. Obowiązują tu jednak te same wyjątki, które dotyczą możliwego dłuższego pobytu poza krajem przy ubieganiu się o pobyt stały. Aby ponownie starać się o varig oppholdsrett, musisz z reguły mieszkać w Norwegii przez kolejne 5 lat. Stracisz prawo pobytu stałego także, jeśli podałeś UDI nieprawidłowe informacje lub zostałeś wydalony czy deportowany.